#11 Hoe Helmut Newton mij inspireerde om weinig foto's te schieten
"My job as a portrait photographer is to seduce, amuse and entertain." Dit artikel gaat in op hoe Helmut mij en duizenden heeft geinspireerd, inclusief unieke cadeau tip.
Als iemand me vraagt wie mijn favoriete fotograaf is, staat Helmut Newton zonder twijfel op één. Naar mijn idee is hij een van de grootsten aller tijden op het gebied van portret- en modefotografie. Een visionair en bovendien een humoristische fotograaf, die iconische beelden en portretten van vrouwen heeft vastgelegd. Soms provocerend, ondeugend of viezig, maar altijd filmisch en meeslepend, met de vrouw als stralend middelpunt en afgebeeld als een icoon.
Ik kan oprecht wel 100 artikelen schrijven over zijn werk, want hij was naast modefotograaf ook portretfotograaf. Dat werk verschilt inhoudelijk van elkaar. Over zijn portretwerk ga ik een ander moment schrijven want dat verdient een eigen artikel. Hier highlight ik een aantal favo foto’s uit zijn modewerk.
Ik heb altijd het gevoel dat zonder Helmut Newton de modefotografie niet zou zijn zoals we die nu kennen. Denk aan belichting, poses en de manier waarop vrouwen of supermodellen groots en krachtig in beeld werden gebracht. Hij was een van de eerste. Dankzij hem werd dat mogelijk. Natuurlijk waren er anderen, maar hij was een van degenen die het pad heeft gebaand voor de Vogue-fotografen die na hem kwamen.
“Newton’s women look like if you tried to touch them, they’d bite your arm off... and maybe not just your arm” – Lee Alexander McQueen
Wat mij persoonlijk het meest aanspreekt in zijn werk, is zijn inspiratie uit onder andere Los Angeles en cinema. Zijn beelden voelen vaak als een stilstaand moment uit een film, waarin vrouwen altijd de dominante aanwezigheid zijn. Het is sexy, maar ook heel vaak met rauwe humor. Je hoeft zijn fotografie niet te serieus te nemen. Zoals hij zelf al zegt: "My job as a portrait photographer is to seduce, amuse and entertain." Ik hou zo van deze uitspraak. Dat is namelijk precies wat hij doet.
Zijn lichtgebruik is waanzinnig. En eenvoudig.
Het gaat van studiolicht, tot reportageflitser, tot heftig gebruik van zonlicht. Hij toont als geen ander aan dat je je stijl niet hoeft te binden aan één soort type licht. Maar dat het gaat om het karakter van het beeld, wat herkenbaar is. Vaak is zijn licht eenvoudiger dan je zou denken. Een assistent vertelde over deze simpele setup voor een shoot:
“I assisted Helmut in 1986 when he shot promotional stills for Roman Polanski's movie "Frantic" with Harrison Ford and Emmanuelle Seigner. We photographed Ford and Seigner in the streets of Paris at night with his Hasselblad and a flashlight duct-taped to a little stand. We did more photos the next day and after, he took me to German restaurant and we had sausages together. It was like having lunch with a very sweet and nice uncle.”
Genderexpressie was een andere grens die Newton graag verkende in zijn werk. In die tijd - mind you - enorm provocerend. In deze foto werd Vibeke Knudsen gekleed in een Yves Saint Laurent smoking, een van dé meest iconische beelden in de modefotografie. Haar houding en kleding zijn traditioneel masculien, maar ze straalt ook vrouwelijke seksualiteit uit:
Wat mij ook aanspreekt is dat Helmut Newton genoot van een wereld vol tegenstellingen: de ene dag fotografeerde hij voor Vogue, de volgende voor Playboy. Dit is naar mijn idee ook zoals het hoort. Dit moet naast elkaar kunnen bestaan. Maar deze foto van Elsa Peretti in een op maat ontworpen Halston Playboy bunny-kostuum bracht Playboy naar Vogue. De meeste fotografen zouden het niet aandurven om te werken voor wat velen als ‘platte’ tijdschriften beschouwen, maar Newton zei dat er twee verboden woorden zijn in de fotografie: “art and good taste”
De mix van grootsheid, humor, cinema en sex is iets waar ik zelf op aan ga. In mijn werk zoek ik ook de randen van die onderwerpen op. Helmut heeft mij geleerd hoe ik mijn modellen moet positioneren. Ik heb heel lang zijn werk bestudeerd om te kijken hoe de vrouwen staan, hoe de benen staan, en vanaf welk perspectief hij foto’s heeft genomen. Het is er bij mij ingeslopen om dat te blijven gebruiken. Als een vrouw in mijn studio graag sterk of groots gefotografeerd wil worden, dan gaat dat deel in mijn brain meteen aan.
De documentaire Helmut Newton: The Bad and The Beautiful heb ik 2 keer gezien in de bioscoop en daarna nog een aantal keer. Het is de meest recente docu en ook de leukste om te kijken. Je krijgt een kijkje achter de schermen en het is zo leuk om te zien hoe simpel hij te werk ging, zeker in vergelijking met hoe sommige sets tegenwoordig zijn. Bij die grootse iconische foto’s was het vaak gewoon Helmut met een camera - meestal een middenformaat Pentax 6x7 (thanks ChatGPT). Je zou het bijna knullig kunnen noemen. Maar het leert ons ook dat heel veel poespas gewoon niet nodig is. In mode gaat het toch om een goed model, styling en de juiste sfeer neerzetten. En goed licht! Dat vond hij natuurlijk in Los Angeles. Maar ook het Parijse nachtleven inspireerde hem. En dat zie je ook terug in zijn foto’s, die heerlijke glamour.
Kijktip: De documentaire Helmut Newton: The Bad and The Beautiful staat op Youtubefilms en is te huur. Een must watch als je zelf fotograaf bent:
Een extra cadeau tip:
Helmut Newton schoot o.a. ook veel campagnes voor Wolford, waar ik zelf ook voor heb gewerkt. In zijn tijd schoot hij campagnes waarvan de foto’s werden gebruikt op de verpakkingen (!). Deze kan je nog hier en daar proberen te scoren, op bijvoorbeeld eBay. Origineel uit de 80s, hoe leuk als gift:
Een van de belangrijkste lessen die ik als fotograaf heb geleerd, komt van Helmut Newton. In de documentaire over zijn leven zag ik hoe hij te werk ging als fotograaf. Hetgeen wat ik zag verbaasde mij enorm. Het heeft mij een betere fotograaf gemaakt. Dit is wat jij en ik ervan kunnen leren: